Πάρνωνας: Καταστροφή σε εξέλιξη, τώρα τι;

 

Έχουν περάσει πάνω από 3 χρόνια από τότε που δημοσιεύτηκε το προηγούμενο κείμενο για την επέλαση των αιολικών στην Βόρεια Κυνουρία με τίτλο Ανεμογεννήτριες στον Βόρειο Πάρνωνα; Να προλάβουμε την καταστροφή! (https://agiospetros-kynourias.blogspot.com/2021/08/blog-post.html). Από τότε πολύ νερό έχει μπει στο αυλάκι…

Όλα βαίνουν καλώς…

Τα περισσότερα έργα που φαίνονταν στους χάρτες της ΡΑΕ πήραν με fast-track νομότυπες ή μη διαδικασίες τις απαιτούμενες οριστικές άδειες που χρειάζονταν, μετά από πολλά χρόνια που στέκονταν απλώς σαν κουκκίδες στον χάρτη. Tα περισσότερα από αυτά είχαν πάρει τις αρχικές τους άδειες από το 2004 ως το 2011. Σκάβοντας κανείς την ιστορία των έργων και των εταιρειών που βρίσκονται πίσω τους έρχεται αντιμέτωπος με μια πρωτοφανή βρωμιά και δυσωδία. Εταιρείες φαντάσματα με ελάχιστο κεφάλαιο και έδρες γραφειάκια στην Αθήνα, μεταπωλήσεις, κατατμήσεις έργων, τροποποιήσεις των αρχικών όρων χωρίς τις απαιτούμενες μελέτες, ελλείπεις, πρόχειρες και αντιγραμμένες μελέτες προορισμένες να μη διαβαστούν από κανέναν, παρακάμψεις στην ήδη ευνοϊκή διαδικασία αδειοδότησης, «μπροστινοί» που κάνουν τη βρώμικη δουλειά σε τοπικό επίπεδο και μετά πουλάνε αέρα σε κάποιον κολοσσό, λεφτά πάνω και κάτω από το τραπέζι στους εκλεγμένους και μη «άρχοντες» και πολλά άλλα. Και σήμερα φτάσαμε να έχουμε δύο βιομηχανικές εγκαταστάσεις αιολικών σε Α. Κούτρουφα (ΚΟΥΚΟΥΡΑΣ Ι - CNI) και Δραγούνι (ΔΡΑΓΟΥΝΙ - VOLTON), μία με μπουλντόζες να ισοπεδώνουν το βουνό απέναντι από Μεσορράχη και πάνω από Περδικόβρυση (ΚΟΥΚΟΥΡΑΣ 2 - ΕΝΤΕΚΑ) και άλλη μία να ετοιμάζεται στο βουνό Ζάβιτσα στο πάνω από το Άστρος (ΤΗΜΕΝΙΟ – AKTOR/INTRAKAT).

Τον Αύγουστο του 2021 έγινε μια προσπάθεια πληροφόρησης

Γιατί τόσο εύκολα;

Αντίστοιχα οι τοπικές κοινωνίες και κυρίως όσοι βρίσκονται την τελευταία δεκαετία σε θέσεις ευθύνης έκαναν πολύ εύκολο το έργο της χωρίς επιστροφή αλλοίωσης του τόπου αυτού, αδιαφορώντας, συναινώντας και επικροτώντας είτε μετά από πιέσεις, είτε από χαζομάρα, είτε από βαθιά άγνοια, είτε από κουτοπονηριά και πιστεύοντας ότι θα είναι για το καλό του τόπου τα ψίχουλα των αντισταθμιστικών και των χορηγιών συμβάλλοντας στη μετατροπή του τόπου τους σε μια χωματερή. Δεν εξηγείται αλλιώς γιατί ο δήμος Β. Κυνουρίας θυμήθηκε να γνωμοδοτήσει αρνητικά μόνο στο MORES της Volton όπως και αντίστοιχα οι αδύναμες πλέον κοινότητες που όμως αν πίεζαν, βλέποντας το κακό να χτυπάει την πόρτα τους, θα είχαν σίγουρα αποτέλεσμα τουλάχιστον σε επίπεδο δημοσιότητας και κινητοποίησης. Τουλάχιστον από όσο γνωρίζουμε καμία λαϊκή συνέλευση δεν καλέστηκε παρότι υπάρχει θεσμικά αυτή η δυνατότητα, καμία δημόσια ενημέρωση δεν έγινε και φυσικά δεν καλέστηκε κανένας υπεύθυνος εταιρείας να εξηγήσει ΔΗΜΟΣΙΑ πως θα ωφεληθούν οι κάτοικοι και η περιοχή από το έργο, ποιοι είναι οι κίνδυνοι και να απαντήσει σε απορίες. Το μόνο που έγινε είναι τηλέφωνα, ιδιωτικές συναντήσεις και συνεννοήσεις. Η γνώμη της τοπικής κοινωνίας δηλαδή δεν εκφράστηκε ποτέ με τον τυπικό δημοκρατικό τρόπο και έτσι η δημόσια διαβούλευση δεν έγινε κάτι που προφανώς καταλύει ακόμα και το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. 

Από κει και πέρα η αποκεντρωμένη και οι υπηρεσίες της περιφέρειας ως κομμάτι του κεντρικού κράτους εξυπηρετούν τις εταιρείες αθόρυβα ειδικά όταν υπάρχει έλλειψη αντιδράσεων, συλλογικοτήτων, ευαισθητοποιημένων συλλόγων κλπ ενώ ο πάλαι ποτέ Φορέας Διαχείρισης Πάρνωνα (πλέον απορροφήθηκε από τον ΟΦΥΠΕΚΑ) που έχει σκοπό την προστασία της βιοποικιλότητας αλλά δεν μιλάει ή γνωμοδοτεί θετικά. Τι να πρωτοπούμε και για το δασαρχείο που κατάφερε να γνωμοδοτήσει θετικά σε ΟΛΑ (μάλιστα στο MORES παρά τις αντιδράσεις επίσημων φορέων και της γενικότερης δημοσιότητας που πήρε δεν έθεσε καν επιφυλάξεις!) τα έργα αφού δεν βλέπει καμιά επίπτωση στις δασικές εκτάσεις που έχει υπό την επίβλεψη του… Όλοι οι παραπάνω μέχρι στιγμής παρουσιάστηκαν ως συνεργάτες στο ξεπάτωμα των βουνών τους ηθελημένα ή μη, εξυπηρετώντας συμφέροντα πολυεθνικών, εργολάβων, εταιρειών φαντασμάτων και σίγουρα της πολιτικής ηγεσίας που με ένα κάρο ψέματα και με το έτσι θέλω μετατρέπει την χώρα σε ένα απέραντό εργοτάξιο και εργοστάσιο. Μέχρι τώρα καμιά ουσιαστική αντίδραση από τους επίσημους φορείς, πέραν της αρχικής άρνησης στο Mores και κάποια διάσπαρτα παρακάλια στις εταιρείες να είναι νομότυπες (πχ εγγυήσεις σχετικά με την απομάκρυνση των Α/Γ μετά το πέρας της λειτουργίας τους 25 χρόνια μετά, κάτι που δεν προβλέπεται καν..) και να προσλάβουν εργατικό δυναμικό από την περιοχή για τα έργα (για να μειωθεί η ανεργία του δήμου προσλαμβάνοντας 2 άτομα που απαιτούνται για την λειτουργία των αιολικών)… Για όλα τα παραπάνω, αρκεί κάποιος να ρίξει μια ματιά στα πρακτικά των Δημοτικών/Περιφερειακών συμβουλίων αλλά και στις επιμέρους γνωμοδοτήσεις φορέων για τα έργα…

70 είναι μόνο η αρχή!

Ο αριθμός των ανεμογεννητριών που λειτουργούν ήδη και αυτών που αναμένεται να μπουν άμεσα και μέχρι την επόμενη «αίτηση παραγωγού» είναι 70 σε μια έκταση περίπου 630 τ.χλμ (έκταση δήμου Βόρειας Κυνουρίας και μια έκταση δήμου Τρίπολης). Από τη ΡΑΕ πληροφορούμαστε ότι ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας έχει δρόμο ακόμα για να καλύψει τη μέγιστη φέρουσα ικανότητα του μιας και βρίσκεται στο 26,4%!

Αυτό τι μας λέει; Ότι όποιος νομίζει ότι οκ θα μπουν 10-20 ανεμογεννήτριες και μετά θα ησυχάσουμε παίρνοντας (μάλλον) και κάποια ψίχουλα για τα αντισταθμιστικά πλανάται πλάνην οικτρά. Αυτό δείχνει άλλωστε το κατατοπιστικό παράδειγμα της Νότιας Εύβοιας στον Καφηρέα:

Έτσι λοιπόν, ο δήμος Βόρειας Κυνουρίας με βάση τα σημερινά δεδομένα θα παράγει γύρω στα 250 MW (100MW μόνο από το MORES στο Ξηροκάμπι) ηλεκτρική ενέργεια από 70 Α/Γ, ένα νούμερο ακραίο για να δικαιολογηθεί ως συμβολή στις ενεργειακές ανάγκες της περιοχής. 250MW μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες 125.000 νοικοκυριών που «υπερκαταναλώνουν» ή 1.000.000 νοικοκυριών με χαμηλή κατανάλωση. Αναλαμβάνει δηλαδή μια μικρή ορεινή περιοχή να καλύψει τις ανάγκες μια μεγαλούπολης και βιομηχανικών δραστηριοτήτων μέσα από δραστηριότητες υψηλής όχλησης (και όχι ήπιες) ακυρώνοντας στην πράξη «επιχειρήματα» περί κάλυψης των αναγκών της περιοχής.

Όπως επαναλαμβάνουν καθημερινά εκπρόσωποι της κυβέρνησης όπως ο πρόεδρος της ΑΔΜΗΕ Μανουσάκης και ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Σκυλακάκης δεν πρόκειται να έχουμε επιβράδυνση στην ανάπτυξη των αιολικών αφού η χώρα πρέπει να γίνει εξαγωγέας ενέργειας σύμφωνα με το ενεργειακό master plan. Το ότι στο σήμερα προσπαθούν ακόμα να προχωρήσουν έργα που εκκίνησαν προ 15ετίας έχει να κάνει με την αδυναμία του δικτύου μεταφοράς, πρόβλημα το οποίο προβλέπεται να λυθεί σύντομα κάτι που θα πυροδοτήσει νέες αδειοδοτήσεις. Μάλιστα η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να εξυπηρετήσει ακόμα καλύτερα τους πελάτες της απλοποιώντας και άλλο το σύστημα αδειοδότησης ώστε να παρακάμπτονται οι «ανούσιες» αντιδράσεις των κατοίκων.

Ο Έλατος, το φαράγγι
του Τάνου και πιο πίσω οι κορυφές που χαρίστηκαν στις εταιρείες για το MORES και το ΚΟΥΚΟΥΡΑΣ ΙΙ

Ανοιχτές βιομηχανικές εγκαταστάσεις

Η πρόβλεψη για τον Πάρνωνα όπως και για όλα τα βουνά της Ελλάδας είναι να συμμετάσχουν με τον τρόπο τους στο «ιερό» έργο της «πράσινης μετάβασης». Πως; Με τη μετατροπή τους σε ανοιχτές βιομηχανικές ζώνες, πρώτα ως εργοτάξια* και εν συνεχεία ως εργοστάσια** με επίκεντρο περιοχές που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν για καλλιέργεια, για κτηνοτροφία, είτε ήταν δασικές εκτάσεις με τον κρίσιμο ρόλο της αναπαραγωγής της πανίδας και της χλωρίδας της φύσης.

*Εργοτάξια: Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής η όχληση θα είναι ιδιαίτερα έντονη αλλά αυτό θα το ζήσουν κυρίως οι ελάχιστοι μόνιμοι κάτοικοι του ορεινού όγκου και όχι οι Τριπολιτσιώτες, οι Αστρινοί, οι Αθηναίοι του Σαββατοκύριακου και οι τουρίστες. Θα το καταλάβουν στο πετσί τους οι ελάχιστοι βοσκοί (και τα ζώα τους) και οι αγρότες. Σκόνη, θόρυβος, αλλοιώσεις τοπίου, διατάραξη της πανίδας και της χλωρίδας, προβλήματα στον κύκλο του νερού. Πως; Πρώτον με το άνοιγμα και τη διαπλάτυνση δασικών δρόμων (15-30 μέτρα φάρδος) για τα οποία απαιτείται: τεμαχισμός βουνού και οικοσυστήμάτων, κόψιμο δεκάδων δέντρων, επιχωματώσεις, μπαζώματα, εκβραχισμοί με όλα τα μέσα, άντληση νερού από τις λιγοστές πηγές. Οι νέοι δρόμοι-λεωφόροι στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι ανούσιοι για οποιαδήποτε άλλη χρήση και πολλές φορές παρότι είναι δημόσιοι και παρουσιάζονται ως έργα για τους ντόπιους, γίνονται επικίνδυνοι (πχ. Περίπτωση σύνδεσης Α. Δολιανών-Α.Βερβένων (https://www.astrosnews.gr/b-kynoyria/diamartyria-proedroy-topikis-koinotitas-berbenon-gia-ton-dromo-berbena-doliana). Για κάθε ανεμογεννήτρια που φτάνει τα 200 μέτρα ύψος (κάτι σαν πολυκατοικία περίπου 50 ορόφων), ισοπεδώνονται βουνοκορφές και δημιουργείται «οικόπεδο» όσο 3 γήπεδα ποδοσφαίρου. Για κάθε τέτοια κατασκευή χρειάζονται 900 κυβικά μέτρα μπετόν, 2 τόνοι οπλισμένο σκυρόδεμα, 335 τόνοι χάλυβα, 346 κιλά σπάνιες γαίες, 4,7 τόνοι χαλκός, 3 τόνοι αλουμίνιο, 2 τόνοι ψευδάργυρος, 600 τόνοι άνθρακα κλπ. Τα εργοτάξια για κάθε έργο διαρκούν 1-2 χρόνια, άρα με βάση τα δεδομένα από δω και στο εξής ο Πάρνωνας θα «φιλοξενεί» συνεχώς εργοτάξια, στη Μεσορράχη, στο Καστρί, στα Βούρβουρα, στον Άγιο Πέτρο. 

Η περιοχή Ζυγός όπου πρόκειται να εγκατασταθεί το έργο ΔΡΑΜΠΑΛΑ

*Εργοστάσιο διότι αυτές οι κατασκευές των 200 μέτρων ύψος δεν είναι ανεμόμυλοι αλλά μηχανές. Για την λειτουργία τους απαιτούνται λιπαντικά περίπου 2.000 λίτρων και ψυκτικά αέρια. Σε περίπτωση που υπάρχουν διαρροές, πέσουν, σπάσουν, καούν ή  κεραυνοβοληθούν, αυτές οι ουσίες θα απορροφηθούν από τη γη μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα (ειδικά αν μιλάμε για ασβεστολιθικά εδάφη η ζημιά είναι τεράστια) και θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα.  Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι βιομηχανικές κατασκευές αυτές έχουν maximum 25 χρόνια ζωής και φυσικά δεν έχει προβλεφθεί ποιος και με ποιο τρόπο θα αναλάβει το τεράστιο κόστος αποξήλωσης και απομάκρυνσης τους, πέραν του ότι ένα μικρό μέρος του ανακυκλώνεται.

Πέραν των εγκαταστάσεων στις κορυφές, οι δρόμοι και το δίκτυο μεταφοράς αφορούν το σύνολο των περιοχών. Οι πλαγιές γύρω από τα έργα θα γεμίσουν γιγαντιαίους πυλώνες μέσης και υψηλής τάσης, καλώδια και υποστηρικτικές κατασκευές. Τα υλικά κατασκευής, τα μπάζα, η οπτική όχληση, ο θόρυβος και τα κομμένα δέντρα αφορούν όλες τις πλαγιές γύρω από αυτά τα ανοιχτά εργοτάξια/εργοστάσια. Ό,τι λέμε για τις εκτάσεις που στον χάρτη της ΡΑΕ αποτυπώνονται με χρωματιστά τρίγωνα, ισχύει για μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή συν του ότι ο κίνδυνος πυρκαγιών αυξάνεται εκθετικά.

Αυτές τις εκτάσεις του "Ξηροκαμπίου" πρόκειται να ισοπεδώσουν με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, πυλώνων μέσης τάσης και την κατασκευή δρόμων. Φάτσα φόρα από το Καστρί (Άγιος Νικόλαος)

Μην κοιτάμε μόνο την αυλή μας

Το κράτος σκόπιμα, με σκοπό την απρόσκοπτη αδειοδότηση, αντιμετωπίζει το κάθε έργο των 5-10 Α/Γ του κάθε έργου αυτοτελώς σαν αυτόνομη περίπτωση ώστε να μην λαμβάνονται υπόψη τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και οι σωρευτικές επιπτώσεις εγκαταστάσεων που βρίσκονται σε πάρα πολύ μικρή απόσταση μεταξύ τους και χρησιμοποιούν κοινό δίκτυο μεταφοράς. Έτσι, οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των εταιρειών έχουν ουσιαστικά μικρή σημασία, πέραν του ότι περιλαμβάνουν αμφιλεγόμενα δεδομένα (και αρκετές φορές καταφανώς ψεύτικα). Οι θιγόμενοι, θεσμικοί και μη, συνήθως ακολουθούν το σκεπτικό αυτό και αντιδρούν μεμονωμένα μόνο στο έργο που τους αγγίζει άμεσα. Την Α/Γ που θεωρούν ότι θα τους ενοχλεί άμεσα, που θα βλέπουν ή ακούνε από το σπίτι τους. 

Με αυτό τον τρόπο δεν δημιουργείται ένα δίχτυ προστασίας μιας ευρύτερης περιοχής, δεν υπάρχουν συνεργασίες φορέων και χωριών εξίσου θιγόμενων, ενώ πολλές φορές βλέπουμε ανούσιες έως βλακώδεις προστριβές δήμων/κοινοτήτων για τα ανταποδοτικά και τα μικροσυμφέροντα που είναι βούτυρο στο ψωμί των εταιρειών. Λίγο λάδωμα από δω, λίγες υποσχέσεις από κει, 2-3 χορηγίες παραπέρα και το έργο υλοποιείται με τα χέρια κατεβασμένα και οι τοπικοί άρχοντες πανηγυρίζουν για τα 10 ευρώ έκπτωση στους λογαριασμούς. Το διακύβευμα της μόνιμης αλλοίωσης του χαρακτήρα της περιοχής του βόρειου Πάρνωνα είναι σίγουρα απείρως πιο σπουδαίο απ' τις παραδοσιακές διακοινοτικές προστριβές.

Αν θέλουμε να μη γίνει χαβούζα ο Πάρνωνας για τα κέρδη των αρπακτικών της ενέργειας (πράσινης και μη) πρέπει να αντιληφθούμε άμεσα ότι το συνολικότερο σχέδιο μετάβασης θα μετατρέψει την περιοχή μας και όλη τη χώρα σε ένα απέραντο νεκροταφείο με υποβαθμισμένο φυσικό περιβάλλον, μια καταστροφή χωρίς επιτροφή. Τα παραδείγματα της Νότιας Έυβοιας και της Βοιωτίας είναι αποκαρδιωτικά. Δεν είναι λύση λοιπόν να μη γίνει εδώ και να πάει παραπέρα.  Δεν γίνεται ενώ μιλάμε για κλιματική κρίση, για λειψυδρία, για καταστροφή των δασών από την αύξηση της θερμοκρασίας και τις φωτιές να πριμοδοτούμε με τέτοια ένταση την κατασκευή βΑΠΕ σε κάθε βουνοκορφή όχι για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των κατοίκων, ούτε καν για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών ευρύτερων περιοχών αλλά για να γίνει η ελλάδα εξαγωγός χώρα, δηλαδή για την εκπλήρωση μιας συγκεκριμένης πολιτικής και όχι μιας αντικειμενικής ανάγκης. 

Πρέπει να μπει ένα στοπ σε αυτή τη λεηλασία ξεκινώντας με ενέργειες για το κάθε έργο ξεχωριστά αλλά με έναν ορίζοντα συνολικότερο και μια απαίτηση να βρεθεί λύση στο ενεργειακό ζήτημα που να μην λεηλατεί τη φύση με αυτόν τον τρόπο. Παρά την διαρκή προπαγάνδα της κυβέρνησης και του ενεργειακού λόμπι περί μείωσης του κόστους του καταναλωτή και περί μοναδικής πράσινης λύσης γνωρίζουμε ότι αυτά είναι παραμύθια. Οι μειώσεις θα είναι παροδικές και τελικά θα γίνουν αυξήσεις με το κάθε πρόσχημα (κάποιος πόλεμος, αυξημένη κατανάλωση κ.α.) ενώ ακόμα και αν μιλάμε για επιφανειακές ελαφρύνσεις στους λογαριασμούς των κατοίκων αυτές θα πρέπει μπουν στο ζύγι της καταστροφής που βλέπουμε να έρχεται αλλά και αυτής που δεν έχουμε προβλέψει σε 10-20 χρόνια λειτουργίας των αιολικών.

Η απάντηση έχει δοθεί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας από ανθρώπους που αποφάσισαν ότι δεν θα ανεχτούν την περεταίρω καταστροφή των τόπων τους, αρνούμενοι να συνδιαλλαγούν με τις εταιρείες σε αλισβερίσι πάνω και κάτω από το τραπέζι για ψίχουλα και έργα βιτρίνας και αντιλαμβανόμενοι ότι οι εταιρείες θέλουν απλά να κάνουν τη δουλειά τους και όχι να «βοηθήσουν». Για αυτό αγωνίστηκαν με:

• όσα θεσμικά εργαλεία μπορούσαν να φέρουν αποτέλεσμα (συμμετοχή σε δημόσιες διαβουλεύσεις, προσφυγές, αντιρρήσεις, πίεση προς τους τοπικούς και υπερτοπικούς θεσμούς),
• οργανώνοντας τις αντιστάσεις τους στην πράξη, δημιουργώντας συνελεύσεις, πρωτοβουλίες, επιτροπές, παραμερίζοντας τοπικιστικές/μικροπολιτικές διχόνοιες και κάνοντας ενημερωτικές εκδηλώσεις, διαμαρτυρίες και ό,τι άλλο χρειάστηκε για να σταματήσουν τις μπουλντόζες.

Αυτό πρέπει να γίνει και στα μέρη μας. Αν δεν θέλουμε να διασχίζουμε εκτάσεις με πυλώνες και καλώδια, αν θέλουμε να προστατέψουμε τα δάση καστανιάς, καρυδιάς, οξιάς, πλατάνων, μαυρόπευκων και δενδρόκεδρων, αν θέλουμε να ακούμε το θρόισμα των φύλλων και όχι το γύρισμα των ελίκων, αν θέλουμε να ατενίζουμε τα χρώματα της φύσης στο Ξηροκάμπι και στον Ζυγό και όχι φρεσκοσκαμένους δρόμους, μπουλντόζες, περιφράξεις και μπετόν, αν θέλουμε τη νύχτα να βλέπουμε τα αστέρια και τα φώτα των χωριών και όχι κόκκινα βιομηχανικά φωτάκια, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τη ξακουστή βιοποικιλότητα του βουνού μας, αν θέλουμε να προστατέψουμε όντως τον τόπο από τις φωτιές, αν θέλουμε να έχουμε ελπίδα να ξαναγεμίσουν οι πηγές, ο Τάνος και οι παραπόταμοι με νερό, αν θέλουμε να πεζοπορούμε δίπλα σε πουρναριές, γκορτσιές και αμυγδαλιές και όχι σε μπάζα.

Όπως δηλώναν και οι τοπικές κοινότητες Καστριτοχωρίων στο από 1.9.2024 αρνητικό τους ψήφισμα για το MORES Δεν θα επιτρέψουμε την εγκατάσταση αιολικών σταθμών στον τόπο μας! Συμπληρώνοντας το απαραίτητο «Όχι στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στον Πάρνωνα!»

agiospetros-kynourias.blogspot.com

11/2024

* Μέχρι τις 10.12.24 υπάρχει προθεσμία για προσφυγή στο ΣτΕ για το έργο Δραμπάλα της EDF στον Ζυγό ανάμεσα σε Άγιο Πέτρο, Καστρί, Βούρβουρα και Καρυές. Μέχρι τις 5.1.25 υπάρχει προθεσμία για προσφυγή στο ΣτΕ για το έργο Κούκουρας ΙΙ της Έντεκα πάνω από Μεσορράχη-Περδικόβρυση λόγω τροποποιήσεων στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (στο έργο της EDF προστέθηκαν και συσσωρευτές!). Τα χρονικά περιθώρια είναι μικρά όμως είναι μόνο η αρχή, γιατί όπως φαίνεται ένας σκασμός ακόμα έργα ακολουθεί. Όσοι/ες αφενός αντιλαμβάνονται μέγεθος της καταστροφής που συντελείται και αφετέρου βλέπουν ότι αν δεν μπει ένα φρένο μόνο να χάσουν έχουν πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Να συντονιστούν, να αλληλοενημερωθούν, να δράσουν για το καλό της φύσης και άρα των ίδιων και των παιδιών τους.

Ο χάρτης δημιουργήθηκε με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΡΑΕ και έρευνα που κάνουν
άνθρωποι που ζουν μακριά αλλά συνδέονται με την περιοχή με διάφορους τρόπους

Ανεμογεννήτριες στον Βόρειο Πάρνωνα; Να προλάβουμε την καταστροφή!

Ήταν θέμα χρόνου η αρχή της καταστροφής του Πάρνωνα. Εδώ έχουν αλώσει τα νησιά, την Πίνδο, κάθε λόφο και βουναλάκι σε όλη την επικράτεια, στον Πάρνωνα θα κολλούσαν; Πράσινη ανάπτυξη λέει, απλοποιήθηκε η διαδικασία αδειοδότησης λέει, τέλος ο καρκίνος του βωξίτη λέει.

Στον βόρεια Πάρνωνα, στις περιοχές που φαίνονται στον χάρτη της ΡΑΕ (με κίτρινο όσες βρίσκονται σε φάση αξιολόγησης και με πράσινο όσες έχουν λάβει άδεια παραγωγής), θα κατασκευαστούν Βιομηχανικά Αιολικά Πάρκα. Ανεμογεννήτριες δηλαδή. Όχι ανεμόμυλοι, ανεμογεννήτριες. Σύμφωνα με τον χάρτη ο αριθμός αυτών είναι 22 στην περιοχή του Ξηροκαμπίου (ανατολικά του ποταμού Τάνου), άλλες 2 ΒΔ του Τάνου, 6 στις κατάφυτες κορυφές της περιοχής του Ζυγού και βόρεια αυτού (Δυτικά και Βορειοδυτικά του Αγίου Πέτρου προς Καρυές και Βούρβουρα) και άλλες 3 ΒΔ του Καστριού. Μιλάμε για περιοχές κοντά σε κατοικημένες περιοχές, πανέμορφες και ανέγγιχτες. Περιοχές στα όρια του προστατευόμενου κεδρόδασους, δίπλα σε χωριά που επιβιώνουν από τον τουρισμό μεταξύ άλλων. Οι τεράστιες αυτές κατασκευές δεν θα είναι κρυμμένες κάπου μακριά, θα φαίνονται από το Καστρί, τα Καστριτοχώρια (Έλατος, Ωριά, Καράτουλα, Ν. Χώρα, Περδικόβρυση) και φυσικά τον Άγιο Πέτρο.

Όποιος/α ζει σε περιοχές που έχουν κατασκευαστεί τέτοιες μονάδες καταλαβαίνει γιατί μιλάμε, όποιος έχει περάσει από κοντά έχει στο νου του το μέγεθος, τον θόρυβο και την αλλοίωση του τοπίου. Όποιος έχει διαβάσει ή δει κάποιο ντοκιμαντέρ μπορεί να αντιληφθεί για την πολύπλευρη καταστροφή που σημαίνει η επένδυση αυτή. 

Ο Πάρνωνας είναι ένα σχετικά ανέγγιχτο βουνό. Σε αυτό έχει βοηθήσει η μη ύπαρξη μεγάλων πόλεων που δημιουργούν κίνηση και μόλυνση στις παρυφές του αλλά και το σχετικά χαμηλό τουριστικό ενδιαφέρον που θα οδηγούσε σε περισσότερες φωτιές, κατασκευές, σαλέ, εκχερσώσεις και πάει λέγοντας. Είναι παρθένο βουνό αν εξαιρέσεις τα λίγα λατομεία,κάποιες αυτοσχέδιες χωματερές κλπ. Τώρα καταφθάνει το πρώτο σημάδι ανάπτυξης στον τόπο αυτόν με τη μορφή των λεγόμενων αιολικών πάρκων (αστεία ονομασία). Κάποια από αυτά στη νότια πλευρά, νοτιότερα του Κοσμά προς Κυπαρίσσι και κάποια στη βόρεια κοντα σε Αγιο Πέτρο-Καστριτοχώρια-Βούρβουρα.

Δεν θα κάνω ανάλυση στο γιατί αυτή η ανάπτυξη δεν θα έπρεπε να είναι ευπρόσδεκτη στη περιοχή, θα παραθέσω όμως μερικές πηγές από άλλους που έχουν ασχοληθεί εκτενέστερα.

Σε πρώτο χρόνο θα θέσω μερικά ερωτήματα.

- Πως θα ωφεληθεί η τοπική κοινωνία από την κατασκευή; Θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας; Θα αποτελέσει κίνητρο για τον τουρισμό;Τα αντισταθμιστικά μέτρα θα είναι ισχυρότερα από την προστασία της περιοχής;

- Γνωρίζουμε τις μόνιμες αλλοιώσεις του φυσικού τοπίου που προκαλούνται από την κατασκευή; Τις επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα; Μήπως θα έχει επιπτώσεις στους κατοικημένους τόπους; Στο οδικό δίκτυο;

- Γνωρίζουμε τα προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία τους σε πανίδα και χλωρίδα;

-Γνωρίζουμε ότι η ενέργεια που παράγεται κατά τόπους από τα αιολικά δεν παρέχεται στις περιοχές που διαθέτουν τα βουνά τους ώστε να έχουν επάρκεια/αυτονομία/φτηνό ρεύμα αλλά πουλιέται σε ψηλές τιμές στη ΔΕΗ και ενσωματώνεται στο κεντρικό δίκτυο;

- Υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος που γοητεύεται από την εικόνα των βουνών μετά από τέτοιου τύπου βιομηχανικές εγκαταστάσεις;

Ο προβληματισμός και η άρνηση πολλών τοπικών πληθυσμών δεν προέρχεται από έναν ρομαντισμό και μια μη ρεαλιστική αντίληψη της "προόδου". Αλλά ακριβώς από την αίσθηση ότι όλο αυτό που γίνεται έχει αμφίβολα αποτελέσματα για τους πολλούς (πχ κλείσιμο εργοστασίων λιγνίτη και άλλων ρυπογόνων μεθόδων), μεγάλα και σίγουρα κέρδη για ελάχιστους (ξέρουμε όλοι ποιοι είναι, οι ίδιοι που ασχολούνται με το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και πάει λέγοντας), πάρα πολλά σκοτεινά σημεία σε σχέση με την αποδοτικότητα και την παραγωγικότητα και το πιο σημαντικό; Μια μόνιμου τύπου καταστροφή των βουνών, των τόπων. Το θεσμικό πλαίσιο, τα κίνητρα και η πολιτική που ακολουθείται πριμοδοτεί μια ανευ όρων διασπορά αιολικών και υποστηρικτικών σε αυτά μονάδων σε όλη κυριολεκτικά την ελλάδα.

Για να γίνει οποιοσδήποτε αγώνας ενάντια στον παραλογισμό, ενάντια στην καταστροφή της φύσης οι πρώτοι που πρέπει να μιλήσουν είναι οι άμεσα θιγόμενοι δηλαδή οι κάτοικοι των γύρων χωριών. Αρκεί να συνειδητοποιήσουν σύντομα τι πάει να γίνει. Προς το παρόν η υπόθεση πάει στα μουλωχτά. Ας αρχίσει να πέφτει λίγο φως μπας και γίνει τίποτα πριν είναι αργά. Μην ξεχνάμε ότι οι εκλεγμένοι δημοτικοί/τοπικοί σύμβουλοι έχουν μεγάλη ευθύνη στη σιωπή που επικρατεί.

Παραθέτω μερικά λινκ για καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με το θέμα καθώς και κάποιες πρώτες μικρές αντιδράσεις:

Nτοκιμαντέρ "ο ασκός του αιόλου": https://www.youtube.com/watch?v=DOYWmxr4GsM

Γιατι λένε όχι στις ανεμογεννήτριες --> https://www.wind-watch.org/news/2020/05/28/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B5-%CF%8C%CF%87%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B5/

Συγκέντρωση στο Καστρί --> https://www.astrosnews.gr/b-kynoyria/epitropi-agona-gia-ti-sotiria-toy-parnona-sygkentrosi-sto-kastri

Σε επόμενη δημοσίευση θα παραθέσω φωτογραφιές από τις περιοχές που πρόκειται να καταστραφούν.

agiospetros.blogspot

Αύγουστος 2021

H ερήμωση σε αριθμούς - μια πρώτη παρατήρηση

 

Κοιτάζοντας τις απογραφές πληθυσμού που γίνονται μία φορά την δεκαετία παίρνει κανείς μια ιδέα για τους παράγοντες που οδήγησαν στην εγκατάλειψη της υπαίθρου μέσα στον 20^ο αιώνα. Οι απογραφές των ορεινών χωριών φωτογραφίζουν τις έννοιες της εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, του πολέμου, της φτώχιας και των νεότερων κρατικών πολιτικών της παραμέλησης της υπαίθρου και των τοπικών κοινωνιών.

Σε πρώτη ματιά είναι τρομακτικό να βλέπεις ότι κάποια χωριά είχαν πραγματικό πληθυσμό 1000 ανθρώπους και στην τρέχουσα δεκαετία έχουν 80* (που στην πραγματικότητα είναι 10 ηλικιωμένοι). Σε μια δεύτερη σκέψη λες ότι με τον τρόπο που εξελίσσεται ο καπιταλισμός (γιγάντωση του κλάδου των υπηρεσιών, μείωση της σημασίας του πρωτογενούς τομέα, καταναλωτικές ανάγκες, ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος)  είναι προκαθορισμένο ότι η ελληνική ύπαιθρος και ειδικά οι ορεινές περιοχές θα δίνουν ελάχιστες ευκαιρίες στους κατοίκους της και έτσι η ερήμωση είναι ντετερμινιστική. Τέλος, σου δημιουργούνται αμφιβολίες σε σχέση με τις προσπάθειες που (δεν) κάνει διαχρονικά το ελληνικό κράτος ώστε να βοηθήσει τον τοπικό πληθυσμό να μην εγκαταλείψει τον τόπο του. Και εδώ δεν αναφέρομαι μόνο στον τουρισμό που αν και επικερδής, έχουμε δει τα όρια και την ευάλωτη φύση του αλλά και στην καλλιέργεια της, την παραγωγή τροφίμων, την μεταποίηση μικρής κλίμακας. Επιπλέον την ποιότητα ζωής που εκφράζεται από τις υποδομές, την πρόσβαση σε υγεία, υπηρεσίες και εκπαίδευση. Και πάντα με γνώμονα την προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και όχι τη λεηλασία του όπως έχουμε δει να συμβαίνει σε άλλες περιοχές. Όλα αυτά συναποτελούν μια πολιτική με κόστος η οποία όμως είναι κοινωνικά δίκαιη.

Μετά από αυτή την απαισιόδοξη εισαγωγή παραθέτω τους ακόμα πιο απαισιόδοξους πίνακες. Δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο. Απλά συγκέντρωσα τα στοιχεία όλων των απογραφών πληθυσμού του ελληνικού κράτους ώστε να φαίνονται με γυμνό μάτι οι μεταβολές πληθυσμού στα ορεινά χωριά του Πάρνωνα. Για τις απογραφές πρέπει να έχουμε κατά νου ότι παλιότερα εξέφραζαν με μεγαλύτερη πιστότητα την πραγματικότητα αφού οι κάτοικοι που απογράφονταν όντως μέναν στα χώρια εν αντιθέσει με τα τελευταία 30 χρόνια που πολλοί έχουν 2 τόπους κατοικίας ή απλά ένα πατρικό και απογράφονται στο χωριό για άλλους λόγους. Άρα, από τα νούμερα του 2001 και 2011 (έχει περάσει και σχεδόν μία δεκαετία) μπορούμε να αφαιρούμε αυθαίρετα ώστε να βρεθούμε κοντά στην πραγματικότητα.

Οι σχεδόν 4.000 Αγιοπετρίτες στην απογραφή του 1896 καθιστούν τον Άγιο Πέτρο ένα πραγματικό κεφαλοχώρι και έναν από τους μεγαλύτερους οικισμούς της Αρκαδίας. Παράλληλα ήταν και διοικητικό κέντρο όντας η έδρα του δήμου Πάρνωνος (μαζί με τα Βούρβουρα των 750 (!) κατοίκων). Μέχρι τα μέσα του 20^ου αιώνα ο πληθυσμός έχει πέσει κατά 50% ως αποτέλεσμα της φτώχειας, του εμφυλίου και φυσικά της έλλειψης προοπτικών για τους νεότερους. Από κει και πέρα βάση της παρατήρησης(αλλά με μπόλικη αυθαιρεσία) συμπεραίνουμε ότι η επίδραση της Μαλεβής έδρασε σε πρώτο επίπεδο σαν παράγοντας σταθεροποίησης για το χωριό. Ο Άγιος Πέτρος ήταν από τα πρώτα ορεινά χωριά με ξενοδοχείο και εμφανή τουριστική κίνηση που διατηρείται μέχρι σήμερα. Αργότερα στην περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης, όταν σε άλλες ορεινές περιοχές οι ξενώνες φύτρωναν σαν τα μανιτάρια, οι χειμερινές δραστηριότητες παίρναν φωτιά και τα 4Χ4 των Αθηναίων δημιουργούσαν μποτιλιάρισμα στα στενά δρομάκια ο Άγιος Πέτρος συνέχισε να βασίζεται κυρίως στον θρησκευτικό τουρισμό, στους πάμπολλους Αθηναίους με καταγωγή, στους ομογενείς αλλά και σε κάποιους πιο λίγους που ανακαλύπταν τον άγνωστο Πάρνωνα. Παράλληλα, ο μόνιμος πληθυσμός μειωνόταν σταθερά. Οι γηραιότεροι πέθαιναν, τα παιδιά έφευγαν για σπουδές και για δουλειές, η καθημερινότητα δυσκόλεψε (το γυμνάσιο στο Καστρί έκλεισε, οι βασικές υπηρεσίες πήγαν στο Άστρος, αν αρρώσταινε κάποιος είχε θέμα) και οι δουλειές λιγόστεψαν. Πολλοί μοίρασαν τη ζωή τους μεταξύ Άστρους/Τρίπολης/Αθήνας και Αγίου. Με την ευκολία των νέων δρόμων, τα «τριημεράκια» αυξήθηκαν, πολλά σπίτια επισκευάστηκαν, νέος κόσμος έμαθε τον Άγιο Πέτρο ως «εναλλακτικό» προορισμό (αν και η προσφορά του σε εναλλακτικές δραστηριότητες παρέμεινε ισχνή). Τέλος, μια ιδιαίτερη κατηγορία κατοίκων, αυτή των συνταξιούχων που διέμεναν στο χωριό μεταξύ άνοιξης-φθινοπώρου (συνήθως άνθρωποι που είχαν γεννηθεί στο χωριό και είχαν αναγκαστεί να φύγουν αργότερα) έχει μειωθεί και αυτό γίνεται αισθητό αν επισκεφτεί κάποιος το χωριό τον Απρίλιο ή τον Μάϊο.

Για το σήμερα πέρα από το να μοιραστώ την αίσθηση απαισιοδοξίας κάθε φορά που επισκέπτομαι το χωριό τον χειμώνα (ένα μαγαζί λιγότερο, ένα ακόμα σπίτι κλειστό) επιφυλάσσομαι για μια πιο τεκμηριωμένη εικόνα το επόμενο διάστημα. Μέχρι τότε αν έχετε να μοιραστείτε εμπειρίες ή στοιχεία (πληθυσμιακά, κοινωνικά κλπ) σε σχέση με την σύγχρονη ιστορία του χωριού μη διστάσετε.

*Αναφέρομαι στη Βαμβακού Λακωνίας και μιλάμε για 90% μείωση

	1889	1896	1907	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Άγιος Βασίλειος	684	856	629	248	750	835	482	222	109	150	189	84	83
Άγιος Ιωάννης	494	839	719	96	636	1201	376	221	43	48	44	98	71
Άγιος Πέτρος	3347	3805	2601	1322	2217	1912	1414	986	1043	1605	1234	784	675
Αγριάνοι	452	911	655	460	470	647	181	129	113	132	159	164	115
Βαμβακού	1115	1099	906	507	683	837	550	420	271	423	230	350	88
Βαρβίτσα	245	428	318	46	347	506	314	127	109	137	180	131	118
Βασσαράς	1037	937	1091	1067	1023	1015	885	718	181	394	372	301	281
Βέρβενα Άνω	834	1602	1501	0	1421	1294	157	21	4	440	307	247	265
Βλησιδιά	215	253	265	117	188	166	135	95	91	74	63	42	33
Βούρβουρα	708	752	705	373	692	814	630	412	500	448	462	280	252
Βρέσθενα	1275	1202	1101	1196	1352	1108	1036	734	482	486	420	418	363
Δολιανά Άνω	1577	1649	883	1849	1672	1594	66	12	6	19	69	82	90
Έλατος (Δραγαλεβός)	376	434	315	151	224	269	262	226	179	178	214	40	56
Καράτουλα	609	529	431	301	357	306	278	224	126	100	67	38	30
Καρυές (Αράχοβα)	1672	1688	1482	1321	1683	1788	1310	986	600	665	660	926	729
Καστάνιτσα	480	572	584	620	858	795	656	592	465	484	453	203	175
Καστρί	1878	2335	1811	752	1600	1868	1396	1108	868	785	661	592	335
Κορακοβούνι Ορεινό	482	546	581	869	616	642	144	137	16	13	0	0	8
Κοσμάς	1090	2187	2358	600	2018	1471	1119	629	625	581	657	395	356
Κουνουπιά	330	608	235	129	188	216	130	107	47	158	118	27	51
Κούτρουφα	147	142	177	188	180	204	12	0	221	166	213	3	153
Μάρι	228	262	242	111	243	255	227	157	109	97	114	55	55
Μελιγου Ορεινή	462	338	447	805	437	373	145	108	19	26	52	79	13
Μεσορράχη (Μισοράχι)	730	658	588	231	476	537	383	269	189	203	140	119	79
Νέα Χώρα (Ρούβαλη)	688	528	291	154	231	243	189	175	132	117	96	47	29
Παλαιοχώρι	1094	1301	1027	412	732	689	466	326	224	298	206	156	286
Πελετά	514	547	424	373	422	789	370	240	226	318	256	244	247
Περδικόβρυση (Τσορβάσι ή Τζερβώση)	287	329	308	334	375	424	400	307	231	229	163	76	102
Πηγάδι	330	281	308	337	309	575	558	220	339	424	258	250	249
Πλατανάκι	284	335	248	26	202	273	61	2	10	140	180	143	72
Πλάτανος	375	425	393	284	391	475	454	366	343	412	310	178	213
Πραστός	472	645	638	809	704	920	501	519	220	586	576	121	255
Σίταινα	335	407	247	194	243	243	272	228	168	184	216	172	164
Στόλος	δ/υ	256	256	320	192	250	239	240	179	128	204	67	52
Τσιτάλια	314	384	422	454	465	508	477	367	293	363	280	180	127
Χάραδρος (Τρεστενά)	192	123	162	127	205	251	350	208	142	109	105	51	37
Ωριά (Μπερνορή)	489	551	509	271	423	515	362	323	255	312	254	123	68