Σύντομη Βόλτα Γύρω από το Χωριό (Καρυές-Βαρβίτσα-Βαμβακού)

Οι επιλογές για κάποιον που χρησιμοποιεί ως ορμητήριο τον Άγιο Πέτρο είναι άπειρες. Περίπατοι, πεζοπορίες, ποδηλατάδες (για γυμνασμένους/ες), αλλά και βόλτες με το αυτοκίνητο -4X4 ή συμβατικό. Το οδικό δίκτυο που υπάρχει στον Πάρνωνα εδώ και μία 20ετία προσφέρει την ευκαιρία για διαδρομές μέσα σε ένα εκπληκτικό περιβάλλον από έλατα, μαυρόπευκα, καστανιές, καρυδιές, πλατάνια, κέρδους αλλά και ορισμένες πιο "καραφλές" περιοχές (αν και αυτές είναι αναλογικά ελάχιστες!). Γενικά ο Πάρνωνας είναι ένα ήπιο βουνό, αντίθετα με τον Ταύγετο, με ομαλά, γλυκά τοπία και πολύ πυκνή βλάστηση. Αυτό που κάποιος δεν θα συναντήσει τόσο συχνά είναι το υγρό στοιχείο ειδικά στις βόρειες περιοχές του βουνού, παρόλαυτα τους ανοιξιάτικους μήνες οι διάφορες πηγές και τα ρυάκια είναι φορτωμένα. 

Ξεκινώντας από τον Άγιο Πέτρο και με χαλαρή διάθεση για καφεδάκι ή φαγητό και όχι για ολοήμερη εξόρμηση οι επιλογές μας είναι αρκετές. Βόρεια το Καστρί και τα Βούρβουρα, ανατολικά προς τη θάλασσα ο Αγιάννης και δυτικά τα χωριά της Λακωνίας. Καρυές, Βαρβίτσα, Βαμβακού, Μ. Βρύση, Βρέσθενα, Τζίτζινα, Βασαράς, Βέροια, Αγριάνοι, Καλλιθέα, Χρύσαφα μέχρι και το Γεράκι στις ρίζες του βουνού κοντά στη Σπάρτη. Από αυτά, τα τρία πρώτα είναι τα πιο κοντινά σε απόσταση 20χλμ και θα τα παρουσιάσω συνοπτικά. 

Ξεκινώντας από την πλατεία ακολουθούμε πορεία προς Τρίπολη και στρίβουμε στην μεγάλη ανηφόρα με την χαρακτηριστική ταμπέλα Καρυαί 8. Ο δρόμος ανηφορίζει ακαριαία και με απανωτές φουρκέτες αφήνει αριστερά του τα τελευταία σπίτια του χωριού. Η βλάστηση σύντομα αλλάζει με τα μαυρόπευκα και τα έλατα να δίνουν τον τόνο ενώ η θέα προς τα αριστέρα αποκαλύπτει τις ψηλές κορυφές του Πάρνωνα και προς τα δεξιά τις βόρειες απολήξεις του προς την μεριά της Τρίπολης. Η άσφαλτος είναι χάλια, και ο δρόμος μοιάζει βομβαρδισμένος οπότε προσοχή! Στα 4 σχεδόν χιλιόμετρα είναι η χαρακτηριστική θέση του Ζυγού, στα 1300 υψόμετρο. Εκεί βρίσκονται τα "σύνορα" Αρκαδίας-Λακωνίας, εκεί κοντά στη θέση Φονεμένοι έχουν βρεθεί αρχαία ευρήματα (της αρχαίας πόλης Ερμαί), εκεί τον χειμώνα είναι πολύ πιθανό να συναντήσετε χιόνι και ομίχλη. Σε εκείνο το σημείο θα συναντήσετε χωματόδρομο στα αριστερά και στα δεξιά σας. Ο δεξιά δρόμος με ένα καλό χάρτη σας βγάζει στα Βούρβουρα ενώ ο αριστερός σας οδηγεί στην καρδιά του Πάρνωνα, στο ξωκλήσι των αγίων Θεοδόρων, στη Βαρβίτσα αλλά και κοντά στο καταφύγιο μετά από αρκετές διακλαδώσεις. Η χωμάτινη διαδρομή Βαρβίτσα - Ζυγός γίνεται μία φορά το χρόνο και δοκιμασία για το Ράλλυ Μολών Λαβέ το οποίο παρακολουθούν αρκετοί θεατές λάτρεις του μηχανοκίνητου. 

Στη συνέχεια ο δρόμος αρχίζει να κατηφορίζει ευχάριστα μέσα από το μοναδικό δάσος με οξιές στον Πάρνωνα. Το τοπίο είναι και εδώ μαγευτικό. Μια στάση αξίζει στα "πλατάνια του Μενελάου" με τις μεγάλες κουφάλες τους λίγο πριν μπούμε στις Καρυές.

Οι Καρυές (σλάβικο όνομα του χωριού είναι Αράχωβα/Αράχοβα που σημαίνει καρυδότοπος) είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά του Πάρνωνα. Αρχοντοχώρι με ωραία πέτρινα σπίτια, μεγάλη πλατεία, θέα στον κατάφυτο Πάρνωνα και ωραία μαγαζάκια. Έχει μέρη να περπατήσεις, σημεία να αράξεις (ρολόι, σχολείο/αγία παρασκευή), το μνημείο των Καρυάτιδων για φωτογραφίες, καφενεία κάτω απο πλατάνια, ταβέρνες, φούρνο, παραδοσιακά προϊοντα και ξενώνες. Το χωριό φανερώνει ένα εύπορο παρελθόν και όμως έχει καεί 2 φορές (Ιμπραϊμ και Ναζί) ολοσκερώς ενώ αποτέλεσε και προπύργιο για τις δράσεις του ΕΛΑΣ κατά την κατοχή. Επίσης, παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι μέχρι και το 2010 και τον Καλλικράτη αποτελούσε μία από τις ελάχιστες αυτοτελείς κοινότητες στον ελλαδικό χώρο. Πλέον ανήκει στον δήμο Σπάρτης.

φώτο από arcadia.ceid.upatras.gr

Ακολουθώντας τις ταμπέλες για Βαρβίτσα-Βαμβακού γατζωνόμαστε στις δυτικές πλαγιές του Πάρνωνα και απολαμβάνουμε τη θέα προς τον Ευρώτα και τον Ταύγετο. Από τα 950 υψόμετρο φτάνουμε στα 1100 και στο χωριό Βαρβίτσα (ή Μπαρμπίτσα) με το επίσης σλάβικο όνομα του που σημαίνει ιτιά. Από τη Βαρβίτσα κατάγεται και ο αγωνιστής της προεπαναστατικής περιόδου Ζαχαρίας Μπαρμπιτσιώτης. Το χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά προσφέρει άφθονη θέα ενώ έχει και μια όμορφη πλατεία για χαλάρωση και καφέ. Επίσης στο χωριό λειτουργεί και ξενώνας.

φώτο από xenonasvamvakou.gr

φώτο από xenonasvamvakou.gr

Ο δρόμος συνεχίζει στην ίδια κατεύθυνση μέχρι που μετά από μια αριστερή στροφή εμφανίζεται ξαφνικά απέναντι μας η Βαμβακού χτισμένη με ακραία κλίση πάνω στην πλαγιά. Το χωριό είναι τόσο από μακριά όσο και από κοντά πανέμορφο αν και τα σημάδια εγκατάλειψης είναι έντονα. Η Βαμβακού, όπως και τα περισσότερα χωριά του Πάρνωνα παίξαν σημαντικό ρόλο κατά την αντίσταση αλλά και τον εμφύλιο αφού στον Πάρνωνα κρύβονταν και οργανώνονταν πολλοί αντάρτες. Η πιο σημαντική μνήμη που αφορά το χωριό είναι η εκτέλεση 29 αθώων Βαμβακιτών από την Χίτικη συμμορία ΕΑΟΚ (Εθνική Αντικομμουνιστική Ομάδα Κυνηγών) διότι διαμαρτύρονταν για τη δράση της οργάνωσης, το 1946. Έξω από το χωριό υπάρχουν μνημεία που αφορούν αμάχους αλλά και χωροφύλακες (όπου η Χρυσή Αυγή φυσικά παρίσταται κάθε χρόνο) και μαρτυρούν το βίαιο παρελθόν της τότε περιόδου στη περιοχή. Αφήστε το αυτοκίνητο στην είσοδο και περπατήστε στον κεντρικό δρόμο αυτού του ήσυχου και πολύ όμορφου χωριού από το οποίο κατάγεται και ο εφοπλιστής Νιάρχος. Αν το παμπάλαιο καφενείο της πλατείας είναι ανοιχτό είστε τυχεροί ώστε να αράξετε κάτω από τα τεράστια πλατάνια. Στο χωριό λειτουργεί και ξενώνας (καλύτερα να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά πρώτα). Στον γυρισμό, αν θέλετε να κάνετε και μία μικρή χωμάτινη και πεζοπορική διαδρομή υπάρχει μια ενδιαφέρουσα επιλογή. Στα 2 περίπου χλμ. από τη Βαμβακού, στρίβετε δεξιά στον χωματόδρομο. Η διαδρομή είναι περίπου 2+ χλμ αλλά όπου βρείτε δυσκολία μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητο και να περπατήσετε. Ακολουθώντας τις ταμπέλες, μέσα σε ένα δάσος που το φως του ήλιου δύσκολα φτάνει βρίσκεστε σε λίγο στο διατηρητέο μοναστήρι της Αγίας Κυριακής το οποίο είναι σφηνωμένο μέσα στον βράχο. Είναι μια ομολογουμένως ατμοσφαιρική εικόνα μέσα στο πυκνό ήσυχο δάσος. 

Αν από την Βαμβακού σας ανοίξει η όρεξη και δεν θέλετε να γυρίσετε πίσω, μπορείτε να συνεχίσετε προς την καρδιά του Πάρνωνα (Τζίτζινα, Καστάνιτσα, καταφύγιο παλιό και καινούριο) είτε δυτικά προς Μεγάλη Βρύση και Βρέσθενα για τα οποία θα γράψω μια άλλη φορά (έχω να πάω αρκετά χρόνια). Επίσης από την Βαμβακού ξεκινάει και μονοπάτι που οδηγεί στο καταφύγιο του Πάρνωνα και από εκεί στην κορυφή του.

Mέσα σε 20 χλμ λοιπόν μπορείτε να γεμίσετε το μυαλό σας με εικόνες και ιστορίες από τη Λακωνική πλευρά του Πάρνωνα.

Για καφέ-γλυκό η πιο σίγουρη λύση είναι οι Καρυές με τα 3 καφέ/καφενεία στην όμορφη κεντρική πλατεία και το παλιό καφενείο στην "κάτω πλατεία". Στη Βαρβίτσα υπάρχουν καφενεία στη πλατεία που ίσως να μην λειτουργούν πάντα, ενώ και στη πλατεία Βαμβακούς υπάρχει το παραδοσιακό καφενείο κάτω από τα πλατάνια το οποίο επίσης δεν είναι πάντα ανοιχτό. 

Για φαγητό επίσης οι Καρυές προσφέρουν επιλογές με τις ταβέρνες Πλάτανος και Πάρνωνας στην πλατεία και Αρετή στην κάτω γειτονιά ενώ στη Βαρβίτσα φαγητό θα βρείτε σίγουρα το καλοκαίρι. 

Για διαμονή οι Καρυές διαθέτουν ξενώνες για όλα τα γούστα (Αρχοντικό του Πάρνωνα, Τα Πέτρινα, Αραχωβίτικα Καλύβια, Το Αγνάντιο, Βίλλα Νύμφες) η Βαρβίτσα τον ξενώνα Μετερίζι και η Βαμβακού τον Ξενώνα Βαμβακούς.